Από : Αντιστράτηγο ε.α. Ιωάννη Κρασσά

«Ὅπου βία παρέστη, οὐδέν ἰσχύει νόμος (Ὅπου ἐπικρατεί ἡ βία, δέν ισχύει κανένας νόμος». Μένανδρος Ἀρχαῖος Ἕλληνας ποιητής (4^ος αἰών π.Χ.).

Το Συμβάν

Την 1^η Νοεμβρίου 2025, στην Κοινότητα Βοριζίων, του Δήμου Φαιστού, στο Νομό Ηρακλείου, μέλη δύο οικογενειών συγκρούσθηκαν κάνοντας εκτεταμένη χρήση πυρών πολεμικών τυφεκίων. Οι δρόμοι μετετράπησαν σε πεδίο μάχης, με τα καταναλωθέντα πυρομαχικά να ξεπερνούν τις 2.000 σφαίρες και με τραγικό απολογισμό δύο νεκρούς [έναν άνδρα (39 χρ) και μία γυναίκα (56 χρ)] και 4 τραυματίες. Αφορμή της συμπλοκής υπήρξε η τοποθέτηση βόμβας σε υπό ολοκλήρωση κατοικία. Οι δύο οικογένειες βρίσκονται σε αντιπαλότητα από το 1955, με ιστορικό παρόμοιων περιστατικών.

Η Λειτουργία του Όπλου

Η «μάχη» στα Βορίζια ανέδειξε την προτίμηση ικανού αριθμού Ελλήνων στα αυτόματα πολεμικά τυφέκια και ειδικά στο ρωσικής προελεύσεως ΑΚ 47[1], που κατασκεύασε ο Μιχαήλ Καλάσνικοφ[2]. Η εκπυρσοκρότηση των πυροβόλων όπλων επιτυγχάνεται δια της πιέσεως της σκανδάλης με τον δείκτη. Η κίνηση αυτή μέσω της σφύρας απελευθερώνει το ελατήριο του επικρουστήρος (μίας λεπτής και αιχμηρής μεταλλικής ράβδου), ο οποίος στη συνέχεια προσκρούει με δύναμη στο καψύλλιο του φυσιγγίου, το οποίο αναφλέγεται και μεταδίδει την φλόγα στην πυρίτιδα εντός του κάλυκος. Τα παραγόμενα αέρια ωθούν την σφαίρα εντός της κάνης, η οποία εξέρχεται με ταχύτητα 2.500 χλμ/ώρα, προκαλώντας το θάνατο, ή τον τραυματισμό των ατόμων που παρεμβάλλονται στην τροχιά της (δραστικό/μέγιστο βεληνεκές: 400/900 μέτρα). 

Η Λειτουργία του Εγκεφάλου

Όλα τα πυροβόλα όπλα λειτουργούν κατ’ αυτό το τρόπο, αλλά δεν είναι αυτά που σκοτώνουν ή τραυματίζουν, εάν οι άνθρωποι δεν πιέσουν την σκανδάλη. Το μυαλό του καθενός αντιλαμβάνεται, αξιολογεί, σκέπτεται, αποφασίζει και ενεργεί, σύμφωνα με τις νοητικές του ικανότητες και των δεδομένων που έχει αποθηκεύσει στο «σκληρό του δίσκο». Ορισμένοι κατανοούν μόνο τη πρόσθεση και την αφαίρεση και βλέπουν μόνο το άσπρο και το μαύρο. Οι περισσότεροι όμως μπορούν να δουν όλα τα χρώματα της ίριδος και γνωρίζουν την προπαίδεια. Επειδή είναι αδύνατο να εκπαιδευτούν άπαντες ώστε να έχουν την ίδια άποψη για το ορθό και το λάθος, έχει υιοθετηθεί από την αρχαιότητα η υπακοή στους νόμους του κράτους, οι οποίοι καθορίζουν το τι επιτρέπεται και το τι απαγορεύεται. Στα πολιτισμένα κράτη οι άνθρωποι προσφεύγουν στη δικαιοσύνη για την επίλυση των διαφορών τους. 

Με το Μυαλό στα Όπλα

Στα Βορίζια και σε πολλά άλλα μέρη της Ελλάδος, πολλοί συμπολίτες μας έχουν ασπασθεί πλήρως την αυτοδικία και την οπλοχρησία για να υπερασπιστούν τη περιουσία τους, τα συμφέροντά τους, την τιμή και την υπόληψή τους. Το χειρότερο ωστόσο είναι ότι ενεργούν πιστεύοντας ότι πράττουν ορθά και όχι ότι παρανομούν. Διατηρούν διαφορετική αντίληψη της πραγματικότητος από την πλειοψηφία, θέτοντας υπεράνω όλων τον εαυτόν τους και τις προσωπικές τους επιθυμίες. Πολλοί απ' αυτούς που φέρουν όπλα διακατέχονται από μια αταλάντευτη πεποίθηση ότι όχι μόνο είναι απαραίτητα  για την επιβίωσή τους, αλλά αποτελούν επί προσθέτως σύμβολο κοινωνικής καταξιώσεως. Γι’ αυτό τα φορούν και σαν κόσμημα εν είδη συμβόλου των πεποιθήσεων και των πιστεύω τους.

• «Πιστόλια, όπλα και σπαθιά οι Κρητικοί βαστούνε,
•  και για τση Κρήτης τη τιμή, με τούτα πολεμούνε».

Η μαντινάδα δεν περιγράφει ποια είναι η τιμή της Κρήτης, οπότε ο καθένας την αντιλαμβάνεται με το δικό του τρόπο και μπορεί να περιλάβει τα «πάντα» σ’ αυτή. Υπάρχουν και εκείνοι που πιστεύουν ότι συνεχίζεται η επανάσταση κατά των Τούρκων, ή ότι δεν έχει τερματισθεί η «Μάχη της Κρήτης». Χαμένοι στο φαντασιακό τους κόσμο, αγωνίζονται εναντίον κάθε μορφής εξουσίας και ελέγχου. Όλα αυτά όσον αφορά τις υποχρεώσεις τους, όσον αφορά όμως τα δικαιώματα και τις επιδοτήσεις τους τα διεκδικούν και με το παραπάνω, βλέπε ΟΠΕΚΕΠΕ [3] . Παραβλέποντας τις ηρωικές γραφικότητες, η κυκλοφορία τόσο πολλών τυφεκίων αποδεικνύει την ύπαρξη ενός πολυδαίδαλου κυκλώματος λαθρεμπορίας όπλων και πυρομαχικών σ’ όλη την επικράτεια. Τα σημεία εισόδου είναι πολλά και προφανώς θα γίνεται διακίνηση και άλλων ειδών.

Ο Αντίλογος

H οπλοκατοχή είναι παγκόσμιο φαινόμενο και υπάρχουν φανατικοί τόσο πολέμιοι, όσο και υποστηρικτές του. Ιστορικές προσωπικότητες έχουν τοποθετηθεί επί του θέματος δίνοντας επιχειρήματα σε κάθε πλευρά.

• «Σε κανένα ελεύθερο άνθρωπο δεν πρέπει να απαγορευτεί η οπλοκατοχή» Τόμας Τζέφερσον[4] (1749-1846), Πρόεδρος των ΗΠΑ (1801-1809).
• «Ο αριθμός των ατόμων που σκοτώθηκαν από τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11^ης Σεπτεμβρίου 2001 ήσαν 3.000. Όσοι έχουν σκοτωθεί από ένοπλη βία είναι δεκάδες χιλιάδες» Μπάρακ Ομπάμα[5] (1961), Πρόεδρος των ΗΠΑ (2009-2017).
• «Δεν θα υπάρξει ποτέ δικαιοσύνη, όσο ένα άνθρωπος μπορεί να εξοντώσει με ένα μαχαίρι και ένα όπλο, όσους θεωρεί ποιο αδύναμους απ’ αυτόν» Ισαάκ Σίνγκερ[6] (1902-1991) Αμερικανός Συγγραφέας, Νόμπελ Λογοτεχνίας (1978).
• Τ΄ αντρειωμένου τ’ άρματα, δεν πρέπει να πουλιόνται, μον’ πρέπει μπρος στην εκκλησιά και εκεί να λειτουργιόνται. Στίχοι από Δημοτικό τραγούδι[7].

Η χρήση των όπλων συνιστά πράξη βίας, η οποία σύμφωνα με το νόμο ασκείται από προσωπικό που έχει εξουσιοδοτηθεί να τα φέρει (αστυνομία, στρατός, λιμενικό) και επιτρέπεται όταν απειλείται η υγεία, η ζωή και η ασφάλεια των πολίτων. Στον Ποινικό Κώδικα (άρθρο 22)[8] προβλέπεται επίσης η χρήση βίας στα πλαίσια της νόμιμης άμυνας, για την προστασία της ζωής.

Οικογένεια, Περιβάλλον, Σχολείο

Ο άνθρωπος δεν γεννιέται βίαιος, διαμορφώνει όμως το χαρακτήρα του από τις επιδράσεις που δέχεται κυρίως από την οικογένεια, το περιβάλλον και το σχολείο.

• Η Οικογένεια. Η οικογένεια χτίζει τα θεμέλια για την ανάπτυξη του χαρακτήρος των παιδιών. Οι έντονες εμπειρίες στην παιδική ηλικία, αρνητικές, ή θετικές, βοηθούν στην ανάπτυξη χαρακτηριστικών ευγένειας, εμπιστοσύνης, αντοχής, καχυποψίας, επιθετικότητας κ.α. Τα τέκνα αποδέχονται συνήθως ως πρότυπα τους γονείς τους υιοθετώντας πλήρως τις συμπεριφορές τους. Υπάρχουν περιπτώσεις που η συμπεριφορά του πατέρα, ή της μητέρας δύναται να οδηγήσει στην πλήρη απόρριψη τους.
• Το Περιβάλλον. Ο κοινωνικός περίγυρος, οι παραδόσεις, τα έθιμα και τα ήθη της γενέτειράς τους επιδρούν σημαντικά στη διαμόρφωση του χαρακτήρος των νέων μελών της. 
• Το Σχολείο. Τα παιδιά στο σχολείο πρέπει να αποκτούν γνώσεις, να προετοιμάζονται για τη ζωή, να καλλιεργούνται πνευματικά, να κοινωνικοποιούνται, να αυτονομούνται, να μαθαίνουν τι σημαίνει νομιμότητα και ηθική, ώστε να αποφοιτούν ως νομοταγείς, υπεύθυνοι και παραγωγικοί πολίτες. Τα περιστατικά βίας από μαθητές και μαθήτριες δεκατριών και δεκατεσσάρων ετών αποτελεί σύμπτωμα ενός βαρέως νοσούντος συστήματος.

Τούτων λεχθέντων εφόσον οι παραπάνω παράγοντες λειτουργούν σωστά τα παιδιά φθάνοντας στην ενηλικίωσή τους θα αποτελούν υγιή κύτταρα της κοινωνίας. Δυστυχώς η πραγματικότητα επιβεβαιώνει ότι υπολείπομεθα σε όλους τους τομείς. 

Η Λύση του Προβλήματος

Το πρόβλημα της μη εφαρμογής του νόμου υποσκάπτει τα θεμέλια του ευνομούμενου κράτους, διαρρηγνύει την κοινωνική συνοχή και ενσπείρει την ανησυχία στους πολίτες σχετικά για το πως θα προστατέψουν τη ζωή και τη περιουσία τους από τους οπλοφορούντες. Η κατάσταση της παράνομης οπλοκατοχής και οπλοχρησίας συνιστά πρόβλημα το οποίο απαιτεί λύση, η οποία δυστυχώς δεν αναγράφεται κάπου, ούτε είναι προφανής. Οι ενήλικες είναι ανεπίδεκτοι εκπαιδεύσεως και για τους ανηλίκους το υφιστάμενο πλαίσιο δείχνει ανήμπορο να τους πείσει για τη αποδοχή της νομιμότητος και την αποφυγή της βίας. Το όλο ζήτημα έχει καταστεί περίπλοκο, λόγω εδραιωμένων αντιλήψεων στερούμενων λογικής, σχετικά με το περί δικαίου αίσθημα και την εκτίμηση των απειλών κατά της ζωής, που η οποιαδήποτε προσπάθεια επιλύσεως του φαίνεται μάταιη ή απραγματοποίητη. Συμπερασματικά η πειθώ, η παιδεία και το υπάρχων νομικό σύστημα πρακτικά δεν δύνανται να συνεισφέρουν στη λύση του προβλήματος.

Οι δύσκολες καταστάσεις απαιτούν δύσκολες αποφάσεις. Οι δικαστικοί, οι αστυνομικοί και οι λιμενικοί για προφανείς λόγους, δεν θα πρέπει να τοποθετούνται στο τόπο καταγωγής τους. Η ψήφιση ενός νόμου που θα καθιστά δυσβάσταχτη την παράνομη οπλοφορία μπορεί να συνετίσει τους λάτρεις του «καυτού μολυβιού». Το νομοθέτημα πέρα των ποινικών κυρώσεων, θα πρέπει να στερεί από τους παρανόμως φέροντες όπλα κατοχυρωμένα δικαιώματα, όπως έκδοση άδειας οδηγήσεως, κάθε είδους κρατικής επιδοτήσεως, στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων, απαγόρευση καταλήψεως θέσεων σε οργανισμούς της τοπικής αυτοδιοικήσεως και σε αγροτικούς συνεταιρισμούς και άλλες ποινές που θα εδραιώσουν την αντίληψη ότι η παράβαση δεν αξίζει το κόστος των συνέπειων της. Εάν δεν επιτύχει τίποτα απ’ αυτά, μπορεί πάντοτε να ελπίζουμε και σε κάποιο θαύμα. 

Αντιστράτηγος ε.α. Ιωάννης Κρασσάς

Νοέμβριος 2025

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1] Το ΑΚ-47 είναι τυφέκιο εφόδου που λειτουργεί δια πιέσεως των αερίων και χρησιμοποιεί φυσίγγια 7,62 χιλ (διάμετρος). Κατασκευάσθηκε από τον Μιχαήλ Καλάσνικοφ το 1947, στη Σοβιετική Ένωση.  Η ονομασία ΑΚ-47 Καλάσνικοφ, ή απλά ΑΚ προέρχεται από τις λέξεις, Αυτόματο Καλάσνικοφ μοντέλο 1947. Χρησιμοποιείται από πολλούς στρατούς παγκοσμίως, θεωρούμενο ως το πλέον θανατηφόρο τυφέκιο. Μόνο στη ΕΣΣΔ κατασκευάσθηκαν 100 εκατομμύρια ΑΚ-47. Το ρωσικό τυφέκιο έχει πολλές ομοιότητες με το γερμανικό ο StG 44 (Sturmgewehr 44, "τυφέκιο εφόδου 44"), που κατασκευάσθηκε το 1944 κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και το οποίο θεωρείται το πρώτο τυφέκιο εφόδου της ιστορίας. Είναι γνωστό επίσης με το όνομα "MP 43" και "MP 44" (Maschinenpistole 43 και Maschinenpistole 44, αντίστοιχα). Κατασκευαστής του ήταν ο Γερμανός Χούγκο Σμάισερ (1884–1953) ένας από τους πιο γνωστούς σχεδιαστές όπλων στην Ευρώπη.

[2] Ο Μιχαήλ Καλάσνικοφ (1919 – 2013) ήταν Ρώσος ανώτατος αξιωματικός του Ρωσικού στρατού και σχεδιαστής όπλων, γνωστός για τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη του θρυλικού τυφεκίου εφόδου ΑΚ-47, Ο Καλάσνικοφ ήταν ένας αυτοδίδακτος μηχανουργός που συνδύασε τις έμφυτες μηχανικές δεξιότητές του με τη μελέτη όπλων, ώστε να κατασκευάσει το πιο πετυχημένο όπλο για όλες τις μάχες. Ο Καλάσνικοφ ένιωσε θλίψη για την ανεξέλεγκτη διανομή των όπλων του, λόγω τη φήμης του για την αξιοπιστία του, τονίζοντας ότι το όπλο του είναι «ένα όπλο άμυνας» και «δεν αποτελεί όπλο για αδίκημα».

 Ο Μιχαήλ Καλάσνικοφ με το ΑΚ-47.

[3] Ο ΟΠΕΚΕΠΕ (Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων) είναι ο Ελληνικός Οργανισμός πληρωμών των ενισχύσεων της ΕΕ. Ιδρύθηκε το 2001και εποπτεύεται από τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Στόχος του είναι να καταβάλλει έγκαιρα, σωστά και με διαφάνεια τις ευρωπαϊκές ενισχύσεις στους δικαιούμενους αγρότες και κτηνοτρόφους.

[4] Ο Τόμας Τζέφερσον (1743-1826), διετέλεσε 3^ος Προέδρος των ΗΠΑ σε δύο συνεχόμενες θητείες (1801-1809). Υπήρξε ο συντάκτης της Διακηρύξεως της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ. Ξεκίνησε ως θαυμαστής της Γαλλικής Επαναστάσεως, την οποία στη συνέχεια επέκρινε για τη σκληρότητά της. Ο Τζέφερσον ήταν ορθολογιστής, Ελληνομαθής και υπέρμαχος του διαχωρισμού κράτους και εκκλησίας.

Ο Τόμας Τζέφερσον.

[5] Ο Μπαράκ Χουσέιν Ομπάμα,(1961) διετέλεσε 44ος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών από το 2009 έως το 2017. Είναι μέλος του Δημοκρατικού Κόμματος και ήταν ο πρώτος Αφροαμερικανός πρόεδρος. Ο Ομπάμα πριν αναλάβει τη θέση του Προέδρου, είχε εκλεγεί γερουσιαστής της πολιτείας του Ιλινόι (2005-2008).

Ο Μπαράκ Ομπάμα.

[6] Ο Ισαάκ Μπάσεβις Σίνγκερ (1902-1991) ήταν Αμερικανοεβραίος συγγραφέας, γεννημένος στην Πολωνία, ο οποίος βραβεύτηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1978. Το 1970 και το 1974 του απονεμήθηκαν το Εθνικό Λογοτεχνικό Βραβείο Παιδικής Λογοτεχνίας και το Εθνικό Λογοτεχνικό Βραβείο Μυθιστορήματος των Η.Π.Α αντίστοιχα. Ο Σίνγκερ έγραψε όλα τα μυθιστορήματα και τα διηγήματά του στα Γίντις, στη γλώσσα των Εβραίων της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.

Ο Ισαάκ Μπάσεβις Σίνγκερ.

[7] Το Δημοτικό τραγούδι έχει ως εξής.

Τ’ αντρειωμένου τάρματα.
δεν πρέπει να πουλιώνται,
μον’ πρέπει τους στην εκκλησιά,
και κει να λειτουργιώνται

Πρέπει να κρέμουντ' αψιλά
σ' αραχνιασμένο πύργο,
να τρώει 'σκουριά το σίδερο
κι' γης τον αντρειωμένο.

[8] Το άρθρο 22 του Ποινικού Κώδικα (ΠΚ) ορίζει ότι:

1. « Δεν είναι άδικη η πράξη που τελείται σε περίπτωση άμυνας.
2.   Άμυνα είναι η αναγκαία προσβολή του επιτιθέμενου στην οποία προβαίνει το άτομο, για να υπερασπισθεί τον εαυτόν του ή άλλον από άδικη και παρούσα επίθεση που στρέφεται εναντίον τους.
3.  Το αναγκαίο μέτρο της άμυνας κρίνεται από το βαθμό επικινδυνότητας της επίθεσης, από το είδος της βλάβης που απειλούσε, από τον τρόπο και την ένταση της επίθεσης και από τις λοιπές περιστάσεις».

Η έννοια της άμυνας, λοιπόν, αποτελεί μια σύνθετη κατάσταση με επί μέρους προϋποθέσεις, οι οποίες όταν συντρέχουν σωρευτικά οδηγούν σε άρση του τελικώς αδίκου της πράξης και συνεπώς στο μη τιμωρητό.

ΤΕΛΟΣ